مشروح خطبه های نماز جمعه بوئین زهرا
تاريخ: 21 خرداد 1395 شمسي، مصادف با 4 رمضان المبارک 1437 قمري، برابر با 10 ژوئن 2016 ميلادي
خطيب: حضـرت حجت الاسلام والمسلمین زرّیـنه - امـام جـمـعـه شهـرستـان بـوئين زهـرا
خطبه اول:
دعوت به رعایت تقوای الهی با استفاده از آیه ی نورانی 183 سوره ی مبارکه بقره که خداوند متعال در این آیه فرمود:
«يا ايّهاالذّين آمنوا كتب عليكم الصّيام كما كتب على الذّين من قبلكم لعلّكم تتّقون : اى كسانى كه ايمان آورده ايد روزه بر شما واجب شده همانطور كه بر اقوام قبل از شما واجب شده بود شايد با تقوا شويد.»
فلسفه ی یک ماه روزه داری طبق بیان آیه ی فوق، به دست آوردن تقواست. روزه با تعدیل شهوت و غضب انسان و کنترل او از درون، او را به نعمت بزرگ تقوا می رساند. طبق بیان روایات و لسان ادعیه و مناجات ماه مبارک رمضان در تمام سال ماهی به عظمت ماه رمضان وجود ندارد و از آن با عنوان أفضل شُهُور (بهترین ماهـها) و غرّه سَنِهَ (آغاز سال) یاد شده است. در دعایی که پشت سر نمازهای واجب در ماه مبارک رمضان می خوانیم این عبارت وجود دارد که: « وَهذا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَکَرَّمْتَهُ، وَشَرَّفْتَهُ وَفَضَّلْتَهُ عَلَى الشُّهُورِ : و این ماهى است که آنرا بزرگ و گرامى داشته و او را شرافت و برترى دادهاى بر ماههاى دیگر.»
ماه رمضان با اضافه شدن به لفظ جلاله ی الله مشهور به شَهرُ الله شده است و از سایه سار این نسبت برای خود کسب عظمت و کرامت و شرافت و فضیلت نموده است. در کتاب شریف وسائل الشیعه از امام صادق(ع) روایت نقل شده است که حضرت فرمودند: همانا ماهها در پیش خدا دوازده ماه است از روزی که آسمانها و زمین خلق شد. پیشانی و ابتدای این ماهها، شَهرُ الله است که همان ماه رمضان می باشد و قلب این ماه رمضان، شب قدر است و این ماه، ماهِ نزول قرآن است پس به استقبال این ماه بروید با قرآن. ماه مبارک رمضان نسبت به سایر ماهها مثل حضرت پیامبر(ص) است به سایر انبیاء و از فضیلت و شرافت ویژه ای برخوردار است به سه دلیل: الف) خداوند متعال برای اهدای بزرگترین هدیه ی خود به جهان بشریت یعنی قرآن کریم این ماه را برگزیده است البته علاوه بر قرآن مجید دیگر کتب آسمانی هم در ماه رمضان نازل شده است: صحف ابراهیم، زبور داود، تورات موسی، انجیل عیسی و قرآن حضرت محمد(ص) همگی در ظرف زمانی ماه مبارک رمضان نازل شده اند. ب) شب قدری که از هزار ماه یعنی حدود 83 سال بهتر است در این ماه قرار داده شده است که در آن تمام مقدرات یک ساله ی انسانها رقم می خورد. ج) این ماه بهار تعلیم و تربیت و ماه طهارت و پاکی و تقوا و خودسازی است. کتب آسمانی به عنوان راهنمایان بیرونی و نیز تهذیب و خودسازی از درون از این ماه فرصتی استثنایی برای تعالی و تکامل انسان به وجود آورده است.
در ادامه ی خطبه ی اول خطیب جمعه با اشاره به آیه ی 95 سوره ی صافات : « قالَ أَ تَعْبُدُونَ ما تَنْحِتُونَ : حضرت ابراهیم(ع) به قوم خودش فرمود: آیا هیچ آدم عاقلى مصنوع خود را پرستش مى کند؟»
گفت: ما انسانها با دست خود آداب و رسومی تراشیده ایم که برای ما دردسر شده اند و توی آنها گیر کرده ایم. از جمله آداب و رسوم مربوط به ازدواج و مراسمات مربوط به اموات که در هر دو مورد حاشیه های غیر ضروری بسیاری دامن گیر مردم شده است و علی رغم کراهت و تنفر عمومی متاسفانه به دلیل تبدیل شدن این آداب و رسوم من در آوردی به فرهنگ جامعه، همگان خود را ملزم به رعایت آنها می دانند در حالی که با توجه به ضرورتهای زندگی امروز و نگرانی ها در زمینه ی افزایش سن ازدواج و اسراف و تبذیر در مجالس مربوط به اموات و از همه مهمتر تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری در سالهای اخیر مبنی بر اصلاح الگوی مصرف و اقتصاد مقاومتی که عمده هدف از آن جلوگیری از اسراف ها و تبذیرها می باشد، می طلبد که اقشار جامعه و آحاد مردم نسبت به دست برداشتن از بسیاری از آداب و رسوم بی ریشه و بی اساس که نه عقل و منطق و نه قرآن و روایات آن را تأیید می کند، جلوی بسیاری از هزینه های غیر ضروری را گرفته و آنها را در مسیر درست و اموری که عام المنفعه و باقیات الصالحات حساب می شوند، هدایت بکنند. در همین رابطه پیشنهادهای عملی در قالبهای مختلف به نمازگزاران ارائه گردید.
خطبه دوم:
سفارش به رعایت تقوای الهی و توصیه به خویشتن داری با استفاده از این فراز از خطبه ی شعبانیه که حضرت علی(ع) در قسمتی از خطبه ی پیامبر(ص) قیام کرد و گفت:
«یا رَسولَ اللّه ِ، ما أفضَلُ الأَعمالِ فی هذا الشَّهرِ؟ فَقالَ : یا أبَا الحَسَنِ، أفضَلُ الأَعمالِ فی هذَا الشَّهرِ الوَرَعُ عَن مَحارِمِ اللّه ِ عزّوجلّ : اى پیامبر خدا، برترینِ کارها در این ماه چیست؟ فرمود: «اى ابو الحسن، برترینِ کارها در این ماه، پرهیز از حرام هاى الهى است.»
بعد از سفارش به تقوا، از سخنران محترم قبل از خطبه ها که مسئول کمیته امداد شهرستان بود تقدیر شد و امام جمعه شهر از مردم جهت کمک به فقرا و پرداخت زکات دعوت کرد.
در ادامه طبق روال خطبه های دوم این هفته کتاب «سلام بر ابراهیم» مربوط به زندگینامه و خاطرات پهلوانی بی مزار به نام شهید ابراهیم هادی به نمازگزاران معرفی شد و نیز به بخشی از خاطرات زندگی آن شهید سعید که در 22 بهمن سال 61 شهید شد، به سمع و نظر نمازگزاران رسید. شهیدی که همیشه از خدا می خواست گمنام بماند، خدا هم دعایش را مستجاب کرد و سالهاست ابراهیم گمنام و غریب در فکّه مانده تا خورشیدی باشد برای راهیان نور و ستاره ای فروزان برای شب ظلمانی تمام انسانهای طالب حق. روحش شاد و یادش گرامی.
در قسمت اتفاقات و مناسبتهای ایام به موارد ذیل اشاره شد:
بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي در مراسم بيست و هفتمين سالگرد رحلت امام خميني(ره) از اهميت ويژه اي برخودار است. رهبر انقلاب به طور معمول در مراسم سالگرد امام در حرم مطهر ايشان، سخنان مهم و مؤثري را بيان مي كنند كه در تعيين راه آينده انقلاب اسلامي از اهميت ويژه اي برخوردار است. سخنان امسال ايشان كه به تبيين شخصيت امام(ره) به عنوان يك مومن متعبد انقلابي اختصاص داشت، به واسطه تبيين مفهوم انقلابي بودن و بيان شاخصه هاي آن از اهميت زايدالوصفي برخوردار است. مقام معظم رهبري در اين سخنان ضمن بيان شاخصه هاي انقلابي بودن در 5 محور، 6 توصيه اساسي نيز به ملت ايران داشتند كه توجه به اين توصيه ها مي تواند در بهبود حركت كشور در وضعيت كنوني مؤثر باشد. در صورتي كه اين مفهوم تبيين نشود، برخي چنين تصور مي كنند كه انقلابي بودن يعني حضور آنها در صحنه هاي انقلاب و مسؤوليت هاي نظام انقلابي در طول دهه هاي گذشته. بر اساس اين تصور غلط چنين پنداشته مي شود كه انقلابي كسي است كه سن بالايي دارد و در دوران قبل از انقلاب در صحنه حضور داشته و خدمتي انجام داده است. اين در حالي است كه ممکن است افرادي انقلابي بوده باشند و الان انقلابي نباشند و افرادي انقلابي باشند كه در گذشته نبوده اند. حال يا انقلابي نبوده اند و يا اصلا سن آنها به اين اندازه نيست كه انقلاب را در دهه هاي گذشته درك كرده باشند. لذا نوع نگاه به مقوله ی انقلابی بودن را باید عوض کرد.
اما 5 شاخص انقلابي بودن:
شاخص اوّل، پايبندي به مباني و ارزش هاي اساسي انقلاب؛
شاخص دوّم، هدفگيري آرمان هاي انقلاب و همّت بلند براي رسيدن به آنها؛
شاخص سوّم، پايبندي به استقلال همه جانبه ي كشور، استقلال سياسي، استقلال اقتصادي، استقلال فرهنگي -كه مهمتر از همه است- و استقلال امنيّتي؛
شاخص چهارم، حسّاسيّت در برابر دشمن و كار دشمن و نقشه ي دشمن و عدم تبعيّت از او (جهاد كبير)؛
شاخص پنجم، تقواي ديني و سياسي؛
اگر اين پنج شاخص در كسي وجود داشته باشد، قطعاً انقلابي است.
و 6 توصيه ی رهبری معظم به امت خود:
1. امام الگو است؛ امام الگو است و انصافاً الگوي كاملي است.
2. يك تجربه اي ما در مذاكرات هسته اي پيدا كرديم؛ اين تجربه را نبايد فراموش كنيم. اين تجربه اين است كه اگر ما تنازل هم بكنيم، آمريكا دست از نقش مخرّب خودش بر نمي دارد؛ اينرا ما در مذاكرات هسته اي تجربه كرديم.
3. اتّحاد دولت و ملّت را به هم نزنيد.
4. تقابل با آمريكا، تقابل با يك جبهه است.
5. خطوط فاصل با دشمن بايد در نظر باشد و برجسته باشد. نگذاريد خطوط فاصل با دشمني كه با انقلاب دشمن است، با نظام دشمن است، با امام دشمن است، كمرنگ بشود.
6. به وعده ي «اِن تَنصُرُوا اللهَ يَنصُركُم» اعتماد و اطمينان داشته باشيد.
موضوع دیگر: دهمين دوره مجلس شوراى اسلامى در حالى آغاز به كار كرد كه تغيير حدود دوسومى تركيب مجلس و حضور نمايندگان تازه نفس، نشان دهنده سلايق گوناگون درون نظام اسلامى و تبلور عينى انديشه مردم سالارى دينى است.
در اين ميان، پيام داهيانه رهبر معظم انقلاب اسلامى به مناسبت آغاز به كار مجلس دهم را مى توان منشور مطالبات نظام اسلامى از قوه مقننه در چهار سال پيش رو دانست. معظم له در اين پيام به يك وظيفه انقلابى و دو اولويت مهم مجلس دهم اشاره كردند كه ضرورى به نظر مى رسد پيرامون آن مداقه و تأمل صورت پذيرد.
وظيفه انقلابى و قانونى نمايندگان مجلس دهم كه در پيام امام خامنه اى(مد ظله العالى) بدان پرداخته شده است، «تبديل كردن مجلس جديد به سنگرى استوار در برابر ترفند و فسون و افزون خواهى گستاخانه استكبار و نقطه اتكاى درخشان مردم مؤمن و انقلابى» است. ناگفته پيداست كه در مقطع اخير، شدت و حدت مخاصمه مزورانه نظام سلطه با گفتمان انقلاب اسلامى و تبلور عينى آن در اقتدار ملى و منطقه اى جمهورى اسلامى ايران تا حدى گسترش يافته كه بى محابا به دنبال تحديد، تحقير و نهايتاً تسليم ملت ايران هستند. اين در حالى است كه جايگاه ايران اسلامى در معادلات قدرت منطقه اى و جهانى تا حدى بالا رفته است كه در بسيارى از مناقشات بين المللى، نمى توان جمهورى اسلامى را ناديده انگاشت و همين واقعيت، غرب سلطه جو را واداشته با فشار براى تغيير رفتار ايران، زمينه «حل شدن ايران اسلامى در هاضمه سيرى ناپذير نظام سلطه» را فراهم آورد.
بر اين اساس، سناريوى «تغيير سيرت و هويت حقيقى نظام اسلامى» چندى است كه در دستور كار دشمن قرار گرفته و بنيان آن بر مبناى تهى كردن كالبد جمهورى اسلامى از روح حقيقى گفتمان انقلابى است؛ بنابراين عجيب نيست كه يكى از مهمترين توصيه هاى رهبر معظم انقلاب و نيز دغدغه دلسوزان جبهه انقلاب، ايستادگى در برابر جريان نفوذ و مهار پروژه اصلى آن يعنى تغيير هويت جمهورى اسلامى است.
حال به نظر مى رسد يكى از مهمترين كانون هاى مقاومت در برابر سناريوى تغيير هويت، مجلس شوراى اسلامى باشد كه به دليل دو نقش ويژه خود، يعنى «تقنين» و «نظارت»، جايگاه تعيين كننده اى در سياست سد نفوذ نظام سلطه داشته باشد. برآوردهاى قابل اتكا از تركيب منتخبان مجلس دهم نشانگر آن است كه مجلس دهم، همانند مجلس نهم داراى اكثريتى انقلابى و علاقه مند به گفتمان امام و ارزش هاى انقلاب اسلامى است. اين بدان معناست كه نخستين تلاش جريان نفوذ براى تسلط بر خانه ملت با ناكامى مواجه شده اما بايد هوشيار بود تا در گام هاى پيش رو اين جريان نتواند اراده خود را با ابزار قدرت و ثروت بر اين مجلس تحميل نمايد. دو اولویت مورد تصریح امام خامنه ای در پیام آغاز به کار مجلس جدید، تحقق بخشیدن به اقتصاد مقاوم با همه الزامات قطعی آن و تلاش مجدانه برای گسترش و ژرف سازی فرهنگ اسلامی بود.
در قسمت مناسبتها به 23 خرداد؛ سالروز فرمان حضرت امام خميني(ره) مبني بر تشكيل ستاد انقلاب فرهنگي در سال (1359 ه.ش) پرداخته شد و از قول حضرت امام راحل به این جمله اشاره شد که آن چه ما را مي ترساند، وابستگي فرهنگي است، نه تحريم و حمله ی دشمن. و در تکمیل این قسمت گفته شد: مقام معظم رهبرى در ديدار اخير خود با نمايندگان مجلس دهم فرمودند: «در موضوع فرهنگ، نوعى ولنگارى و بى اهتمامى در دستگاه هاى فرهنگى به چشم مى خورد، زيرا در توليد كالاى فرهنگى مفيد و جلوگيرى از توليد كالاى فرهنگى مضر، كوتاهى هايى صورت مى گيرد.»
آنچه كه مقام عظماى ولايت از آن به عنوان ولنگارى فرهنگى ياد نمودند، در واقع جمع بندى رويكرد مديريت فرهنگى كشور در قبال تذكرات و هشدارهاى مكرر معظم له در يك عبارت بود.
در حالى كه سالهاست رهبرى از تهاجم فرهنگى و نفوذ و... ياد كرده و ضرورت تشكيل قرارگاه هاى فرهنگى را گوشزد كرده و نسبت به تغيير سبك زندگى مردم در زير سايه تهاجم فرهنگى ابراز نگرانى كرده و هشدار مى دهند؛ طبعاً انتظار آن بود كه مديريت فرهنگى كشور از شوراى انقلاب فرهنگى كه قرارگاه نخست سياستگذارى شمرده مى شود تا نهادهاى مهم اجرايى چون وزارت ارشاد و... به وظيفه خود در اين زمينه عمل نمايند.
اما ولنگارى فرهنگى چيست؟ بى قيدى و بى بندوبارى در امر مديريت فرهنگى در حوزه شناخت آسيب ها و ارايه راه حل در موضوعات فرهنگى خود را نشان مى دهد. دهها سازمان و نهاد فرهنگى در كشور به فعاليت مشغولند اما تغيير ارزشهاى اجتماعى از اسلام گرايى به سوى فرهنگ هاى منحط، محصول بى برنامگى و يا عدم شناخت چه كسانى است و چرا نتيجه اى از اقدامات اين نهادها و سازمانهاى فرهنگى مشاهده نمى كنيم؟
چرا مقام معظم رهبرى به درستى مكررا تذكر مى دهند اما تغييرات منفى اجتماعى همچنان ادامه دارد و بدتر از آن بعضى از مسؤولان فرهنگى خود به مدافعان وضع نابسامان مبدل شده و از شاخصهاى فرهنگ هاى منحط دفاع كرده و آنرا ترقي خواهى مى شمرند؟
مناسبت بعدی 24 خرداد؛ سالگرد بمباران وحشيانه جنوب لبنان توسط صهيونيستها در سال (1361 ه.ش) بود که خطیب جمعه در این قسمت گفت: با توجه به سوء استفاده ی حداکثری رژیم غاصب صهیونیستی از شرایط حاکم بر منطقه و ادامه ی ساخت و ساز شهرک های صهیونیست نشین که با قوت و قدرت و سرعت در حال انجام است، تنها علاج مسئله ی فلسطین و لبنان و ریشه کنی این غده ی سرطانی را مقاومت قاطع و مسلحانه در مقابل اسرائیل غاصب معرفی کرد.
مناسبت بعدی 26 خرداد؛ سالروز شهادت مجاهدان دلير اسلام؛ شهيدان بخارايي، اماني، صفار هرندي و نيكنژاد از عاملان اعدام انقلابي حسنعلي منصور، نخست وزير وقت رژيم شاه در سال (1344 ه.ش) بود که خطیب جمعه ضمن گرامیداشت یاد آن دلیرمردان عرصه ی قیام بر علیه طاغوت آن هم در اوج ظلمت و خفقان آن رژیم فرعونی، آنها را پیشگامان در مبارزه و سابقین در آزادی خواهی و اسلام خواهی معرفی کرد.
مناسبت بعدی 27 خرداد؛ سالروز فرمان حضرت امام خميني(ره) مبني بر تشكيل جهاد سازندگي در سال (1358 ه.ش) بود که خطیب جمعه رونق توليد، كار آفريني و استقلال غذايي را ارمغان توجه به جهاد كشاورزي دانسته و از تمامی تلاش های مشغولین در این قسمت در عرصه ی مدیریت آب و خاک تقدیر و تشکر به عمل آورد.
آخرین مناسبت 10 رمضان المبارک؛ سالگرد وفات حضرت خديجه(س) (3 سال قبل از هجرت) بود. خطیب جمعه ضمن تکریم و تجلیل این بزرگ بانوی تاریخ اسلام، نقش فرهنگی و اجتماعی آن یگانه حامی پیامبر(ص) در عصر غربت و تنهایی آن جناب را در موارد ذیل مورد اشاره قرار داد:
1. تصديق پيامبر اكرم(ص)؛ يكي از راه هاي مبارزه قريش و دشمنان پيامبر(ص) براي خدشه دار كردن چهره ي ملكوتي حضرت رسول(ص)، توسل به حربه ي احمقانه ي تهمت بود. تهمت هايي مانند دروغگويي و جنون كه قرآن در آيات زيادي به اين تهمت ها اشاره مي كند. ازجمله اقداماتي كه حضرت خديجه(س) در زمينه فرهنگي و اجتماعي انجام داد، تصديق و تأييد پيامبر(ص) بود و اين يكي از كارهاي مهمي است كه داراي آثار مثبت زيادي در جهت پيشبرد اهداف مقدس پيامبر(ص) و ناكامي دشمن و ايجاد سستي و تزلزل در عقايد خرافي آنان داشته است. اهميت تصديق پيامبر(ص) توسط خديجه(س) آنجا آشكار مي شود كه تصديق در آن شرايط سخت و دشوار چقدر باارزش بوده است.
2. كمك هاي روحي و رواني به پيامبر(ص)؛ يكي ديگر از اقدامات فرهنگي و معنوي حضرت خديجه(س)، همكاري با پيامبر(ص) جهت زدودن و يا حداقل كم كردن فشار ناراحتي ها و مشكلاتي است كه به شخص پيامبر(ص) تحميل كرده بودند.
3. كاهش نگراني هاي پيامبر اسلام(ص) ؛ وقتي كه وحي بر محمد(ص) نازل شد از جلال و جبروت خدا از حال رفت. حضرت خديجه(س) تا آخرين لحظات حياتشان دل آرام رسول الله و تسلي دهنده به ايشان بودند؛ با برطرف كردن غم و اندوه ايشان و تبديل آن به نشاط و شادي، مقوم قلب مبارك رسول الله بودند و خداوند به وسيله ي ايشان غم و اندوه آن حضرت را از بين مي برد.
4. تسكين دادن ناراحتي هاي ناشي از آزار دشمنان اسلام؛ حضرت رسول اكرم(ص) هنگامي كه رسالت خود را آغاز كردند، با دشمني سرسختانه ي دشمنان اسلام مواجه گرديدند. در اين ميان فقط چند نفر بودند كه از آن حضرت حمايت كردند كه يكي از آنها حضرت خديجه(س) بود. حضرت خديجه(س) يار غمخوار پيامبر(ص) پيش از بعثت بود و پس از آن هم با تمام وجود حامي افكار و انديشه هاي توحيدي ايشان محسوب مي شد و به دليل موقعيت مقبول و ممتازي كه داشت، پناهگاهي براي پيامبر(ص) به حساب مي آمد.
5. ارشاد و هدايت مردم به سوي خدا و پيامبر اكرم(ص)؛ يكي ديگر از كارهاي فرهنگي حضرت خديجه(س)، تبليغ و ارشاد مردم بود. او در مدتي كه همسر پيامبر(ص) بود، با عمل و زبان، مردم را به سوي حقيقت و كمال راهنمايي مي كرد. حضرت خديجه(س) همسر گرامي پيامبر(ص)، سه سال همراه پيامبر(ص) و علي(ع) در تبليغ عملي - كه يكي از موارد آن نماز و نيايش است- شركت داشت و بدين ترتيب جمعيت مسلمين رفته رفته افزايش يافت و زمينه براي دعوت علني آماده گشت. علاوه بر تبليغ عملي، خديجه(س) در مواردي هم در بين بعضي از افراد به تبليغ زباني مي پرداختند و به معرفي پيامبر(ص) و كمالات وي اقدام مي كردند.
پایان بخش خطبه ها دعا در امر تعجیل حضرت امام عصر مهدی موعود(أرواحنا لهُ الفداء) و سلامتی نائب بر حقش امام خامنه ای(مد ظله العالی)، قبولی طاعات و عبادات و روزه های نمازگزاران عزیز، پیروزی و سرافرازی مستضعفین جهان و نابودی مستکبرین و زورگویان عالم بود.
دفتر امام جمعه بوئین زهرا