مـشـروح خـطـبـه هـای نـمـاز جـمـعـه بـوئـیـن زهـرا
تاريخ: 1 اردیبهشت 1396 شمسي، مصادف با 23 رجب المُرَجَّـب 1438 قمري، برابر با 21 آوریل 2017 ميلادي
خـطيب: حـضـرت حـجـت الاسـلام والمسلمین زرّیـنـه - امـام جـمـعـه شهـرسـتـان بـوئين زهـرا
خـطـبـه اول:
دعوت به رعایت تقوای الهی با استفاده از آیه ی نورانی 73 سوره مبارکه زمر که خداوند متعال در این آیه فرمود:
« وَ سيقَ الَّذينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَي الْجَنَّةِ زُمَراً حَتَّي إِذا جاؤُها وَ فُتِحَتْ أَبْوابُها وَ قالَ لَهُمْ خَزَنَتُها سَلامٌ عَلَيْکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوها خالِدينَ : و کسانی که تقوای الهی پیشه کردند گروه گروه به سوی بهشت برده می شوند هنگامی که به آن می رسند درهای بهشت گشوده می شود و نگهبانان به آنان می گویند: سلام بر شما! گوارایتان باد این نعمتها! داخل بهشت شوید و جاودانه بمانید!»
چون در آیات پیشین سخن از چگونگى ورود کافران به جهنم بود در اینجا سخن از چگونگى ورود مؤمنان پرهیزگار در بهشت است، تا به قرینه مقابله مسائل روشن تر و آشکارتر گردد.
نخست مى گوید: «کسانى که تقواى الهى پیشه کردند گروه گروه به سوى بهشت برده مى شوند» (و سیق الذین اتقوا ربهم الى الجنة زمرا).
تعبیر به «سیق» (از ماده سوق بر وزن شوق به معنى راندن) در اینجا سؤال انگیز است و توجه بسیارى از مفسران را به سوى خود جلب کرده، زیرا این تعبیر در مواردى است که کارى بدون شوق و تمایل درونى انجام مى گیرد، این تعبیر درباره دوزخیان صحیح است اما درباره بهشتیان که مشتاقا به سوى بهشت مى روند چرا؟
بعضى این تعبیر را به خاطر آن دانسته اند که بسیارى از بهشتیان در انتظار دوستانشانند.
و بعضى به خاطر این مى دانند که شوق لقاى پروردگار آن چنان پرهیزگاران را مجذوب خود ساخته که به غیر او - حتى بهشت - نمى پردازند. بعضى نیز گفته اند مرکبهاى آنها را به سرعت به سوى بهشت مى رانند.
در عین اینکه این تفاسیر خوب است و منافاتى با هم ندارد نکته دیگرى نیز در اینجا وجود دارد که ممکن است سر اصلى این تعبیر باشد و آن اینکه هر اندازه پرهیزگاران عاشق بهشتند بهشت و فرشتگان رحمت براى آمدن آنها به بهشت شائق ترند همانگونه که گاه میزبان آنقدر به دیدار میهمانش شائق است که او را با سرعتى بیش از آنچه خودش مى آید به سوى خویش ببرد، فرشتگان رحمت نیز آنها را به سوى بهشت مى برند.
به هر حال در اینجا نیز «زمر» که به معنى گروه کوچک است نشان مى دهد که بهشتیان در گروههاى مختلف که نشانگر سلسله مراتب مقامات معنوى آنهاست به سوى بهشت مى روند.
«تا اینکه آنها به بهشت مى رسند در حالى که درهاى آن از قبل براى آنها گشوده شده است و در این هنگام خازنان و نگهبانان بهشت، آن فرشتگان رحمت به آنها مى گویند: سلام بر شما! گوارا باد این نعمتها برایتان، داخل بهشت شوید و جاودانه بمانید!» (حتى اذا جاؤها و فتحت ابوابها و قال لهم خزنتها سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین)
جالب اینکه در مورد دوزخیان مى گوید هنگامى که به دوزخ مى رسند درهایش گشوده مى شود، ولى در مورد بهشتیان مى گوید درهایش از قبل گشوده شده و این اشاره به احترام و اکرام خاصى است که براى آنها قائلند، درست همانند میزبان علاقمندى که درهاى منزل خود را پیش از ورود میهمان مى گشاید و در کنار در به انتظار او مى ایستد، فرشتگان رحمت الهى نیز همین حال را دارند.
در آیات گذشته در مورد دوزخیان خواندیم که نخستین سخن فرشتگان عذاب ملامت و سرزنش سخت به آنها است که با داشتن اسباب هدایت چرا به این روز افتاده اند؟!
ولى در مورد بهشتیان نخستین سخن «سلام و درود و احترام و اکرام است» و سپس دعوت ورود به بهشت جاویدان!
جمله طبتم از ماده طیب (بر وزن صید) به معنى پاکیزگى است و چون بعد از سلام و درود قرار گرفته مناسب این است که مفهوم انشائى داشته باشد، یعنى پاک و پاکیزه باشید و خوش و خرم بمانید و یا به تعبیر دیگر «گوارا باد بر شما این نعمتهاى پاک اى پاک سرشتان پاکدل.»
ولى بسیارى از مفسران این جمله را به معنى خبرى تفسیر کرده اند و گفته اند فرشتگان به آنها مى گویند: شما از هر آلودگى و پلیدى پاک شده اید و با ایمان و عمل صالح قلب و روح شما پاک گردیده و از گناهان و معاصى نیز پاک شده اید و حتى بعضى روایتى نقل کرده اند که بر در بهشت درختى است که دو چشمه آب زلال از پاى آن مى جوشد، مؤمنان از یک چشمه مى نوشند و باطن آنها پاک مى شود و در چشمه دیگرى خود را شستشو مى دهند و ظاهر آنها پاک مى شود و اینجاست که خازنان بهشت به آنها مى گویند: «سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین.»
قابل توجه این که هم در مورد دوزخیان تعبیر به خلود و جاودانگى شده و هم در مورد بهشتیان، تا گروه اول بدانند هیچ راه نجاتى وجود ندارد و گروه دوم نیز هیچگونه نگرانى از زوال نعمت الهى به خود راه ندهند.
در آیه ى 71 خواندیم: همین که دوزخیان به دوزخ مىرسند درها باز مى شود «جاؤها فتحت» ولى در این آیه مى فرماید: «و فتحت» یعنى بهشتیان به بهشت مى رسند در حالى که قبلاً درها برایشان باز شده است.
در کتاب خصال از حضرت على علیه السّلام نقل شده است که بهشت هشت در دارد و هر درى مخصوص گروهى است. یک در براى انبیاء و صدّیقان، یکى براى شهداء و صالحان و پنج در براى شیعیان من و یک در براى مسلمانانى که کینه ى مرا ندارند.
خـطـبـه دوم:
سفارش به رعایت تقوای الهی و توصیه به خویشتن داری با استفاده از کلام نورانی حضرت امام کاظم(ع) در آستانه ی 25 رجب؛ سالروز شهادت مظلومانه و غریبانه ی آن حضرت در سال 183 هجری قمری، ضمن تسلیت شهادت آن امام همام و بیان گوشه هایی از زندگی پر مشقت آن حضرت به ویژه ایامی که به دور از اهل بیت در زندان های نمناک بغداد در دست دژخیمان هارون الرشید زندانی بود و در نهایت به دست همین ملعون به شهادت رسید. آن حضرت می فرماید: « مَلْعُونٌ مَنْ اغْتابَ أخاهُ : ملعون است کسی که از برادرش غیبت کند.» بحارالانوار، ج74، ص232 .
خطیب جمعه بوئین زهرا در ادامه به دیدار فرماندهان ارتش با فرماندهی معظم کل قوا حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای مد ظله العالی و فرمایشات مهم ایشان اشاره کرده و محورهای مهم آن را به قرار ذیل گوشزد کرد:
۱. اهميت مسائل اقتصادى و معيشتى مردم و لزوم فعاليت جدى مسؤولان كشور
۲. جايگاه مهم انتخابات و لزوم برگزارى انتخابات سالم و امن و گسترده
۳. تمركز دشمن بر روى ضربه اقتصادى به ملت ايران
۴. دشمن با تشر و تهديد به دنبال امتياز گرفتن است و مسؤولان و مردم بايد نسبت به اين طرح دشمن آگاهى داشته باشند.
۵. اگر شخصى از تهديد آمريكا مى ترسد بايد بداند كه كسى حق ندارد از جانب ملت شجاع و حاضر در صحنه ى ايران بترسد.
۶. دشمن، چه آمريكا و چه بزرگتر از آمريكا هيچ غلطى نمى تواند بكند.
موضوع بعدی مورد اشاره تأکید بر پایبندی همگان بر انتخابات سالم و قانونی و در طراز جمهوری اسلامی بود. در همین رابطه گفته شد:
با نزديك شدن به ايام رقابتهاى انتخاباتى و شروع تبليغات رسمى، نياز و اهميت اخلاق انتخاباتى، ويژگى خاص خود را پيدا مى كند. فرآيند تبليغات انتخاباتى البته فرايندى است كه در معرض لغزشهاى فراوانى قرار دارد. در دنياى كنونى روند تبليغات انتخاباتى به صورت يك كار حرفه اى در جهت بازاريابى سياسى و حتى در حد فروش ايده و كانديدا به مردم به هر طريق ممكن تنزل يافته است. به عنوان مثال در بسيارى از كشورها، پولهاى كلان و سرمايه گذارى هاى جدى در عرصه تبليغات انتخاباتى صورت مى گيرد و با استفاده از روشها و ابزارهاى ناسالم، كانديدايى را براى مردم بزك مى كنند و يا از كانديداى رقيب ديو مى سازند. انتخابات نقشى اساسى در نظام جمهورى اسلامى ايران دارد اما نظام اسلامى در عرصه انتخابات نيز نبايد مقلد و پيرو الگوهاى ناسالم غربى باشد و از اين رو در تبليغات انتخاباتى نيز بايد از برخى از شيوه ها و روشهاى رايج در غرب خوددارى كند و با رعايت معيارهايى، زمينه بداخلاقى تبليغاتى و انتخاباتى را از ميان بردارد. شايسته آن است كه همه كانديداهاى انتخاباتى آتى چه در سطح رياست جمهورى و چه در سطح شوراها با در پيش گرفتن شيوه هاى صحيح تبليغاتى از گرفتار كردن خود و كشور به بداخلاقى انتخاباتى خوددارى كنند و اميد است كه با رعايت اخلاق و قانون به گونه اى عمل كنيم كه شيوه ى تبليغاتى و اقدامات تبليغاتى در نظام اسلامى الگويى خوب و مناسب براى تبلیغات ايجاد شود، نه آنكه با پيروى از شيوه هاى ناسالم غربى كشور خود را دچار گرفتارى هايى از سنخ نظام ناسالم تبليغاتى غربى نماييم.
در پایان این قسمت چند نکته در موضوع انتخابات تذکر داده شد:
۱. ضرورت تصحيح قانون انتخابات؛ به ويژه انتخابات رياست جمهورى كه علي رغم اصول محكم و قاطع قانون اساسى به ويژه اصلهاى ۱۱۵ و ۱۲۱ كه شرايط كانديدا و چارچوب و خط سير حركت رئيس جمهور را در پايبندى به قسم نامه اى كه در پيشگاه قرآن امضاء و متعهد مى شود ولى به دليل ابهاماتى كه در كم و كيف آن وجود دارد، متأسفانه در همان گام اول يعنى ثبت نام نامزدها شاهد هرج و مرج و ظواهرى مى شويم كه هرگز در شأن نظام و ملت ما نيست و خود زمينه اى براى بداخلاقى و به سخره گرفتن و طنازى مى شود و قطعاً در زمان مقتضى بايد مجلس و شوراى محترم نگهبان تصميم روشنى اتخاذ نمايند.
۲. از تعداد كثير حائزان شرايط عمومى ثبت نام و يا آنان كه حايز شرايط حداقلى هم نبودند كه بگذريم بايد اذعان داشت كه طبق وضعيت و شرايط موجود تنها بايد شخصيتهايى پا در عرصه رقابت انتخابات رياست جمهورى بگذارند كه لااقل در رديف شخصيتهاى طراز بالا و امتحان پس داده و با تجربه و كارآمد و داراى تيمهاى قوى اقتصادى، سياسى، فرهنگى، علمى و آموزشى و ... باشند و لذا تصميم به جا و قاطع و شجاعانه ی شوراى نگهبان مبنى بر احراز صلاحيت تعداد محدودى از ثبت نام كنندگان مناسب ترين تصميم مى باشد كه بايد مورد تقدير قرار گيرد. چنان كه از كليه ی كسانى كه طبق قانون به عنوان عدم احراز مطرح مى شوند نيز بايد تقدير و تشكر كرد كه طبق احساس تكليف و وظيفه، خود را شايسته اين مسؤوليت خطير دانسته و اقدام به ثبت نام نمودند، قطعاً اين افراد در مناصب ديگر فرصت خدمت دارند چنان كه از تعدادى هم كه به رقابت مى پردازند، تنها يك نفر كه بيشترين رأى را از آن خود كند وارد ساختمان پاستور مى شود و از بازماندگان اين جايگاه نيز بايد تقدير و تشكر بشود كه با حضور خود گرمابخش حماسه بزرگ انتخابات گرديدند.
۳. آنچه بيش از هر چيز در اين حوزه اهميت دارد رعايت اخلاق در عرصه رقابتها و تبليغات انتخاباتى است، چه از ناحيه خود نامزدها و چه دست اندركاران و اعضای ستادهاى انتخاباتى كه البته شأن ملت بزرگ ايران اينگونه اقتضا مى كند تا انتخاباتى در طراز جامعه انقلابى با داشتن مؤلفه هاى اساسى مشاركت حداكثرى، رقابت پرشور و اخلاق مدارانه و سلامت و امنيت و در نهايت انتخابى آگاهانه و توأم با بصيرت، تحقق پيدا كند.
آنگاه چنين انتخاباتى به عنوان سرمايه اى عظيم براى عزتمندى بيشتر ملت ايران به كورى چشم دشمنان و بدخواهان رقم خواهد خورد.
۴. قانون؛ ميثاق ملى و فصل الخطاب در همه امور مربوط به حاكميت و جامعه منظور مى گردد و لذا اخلاق انتخاباتى حكم مى كند كليه نامزدها و طرفدارانشان حفظ حرمت و عمل به قانون و گردن نهادن به دستگاهها و نهادهاى قانونى اعم از اجرايى و نظارتى را به عنوان يك ادب و اخلاق و جلوه اى از فرهنگ اجتماعى به نمايش بگذارند و دقيقاً در چارچوب قوانين مصرّح و هر آنچه كه در مقام اجرا و نظارت از طريق مجارى قانونى ترسيم مى گردد، مورد توجه و اقدام و عمل قرار بدهند تا اين حماسه ملى برگ زرين ديگرى را در خاطره مردم جاودانه سازد و اوج بصيرت و ادب و اخلاق را به رخ جهانيان بكشد. انشاءالله.
امام جمعه بوئین زهرا در قسمت مناسبتها به 1 اردیبهشت ماه؛ روز بزرگداشت سعدى اشاره کرده و گفت: شیخ مصلح الدّین سعدی شیرازی از افتخارات دنیای اسلام و به ویژه ایرانی اسلامی می باشد که در نظم و نثر، یکی از برجسته ترین شخصیت های دوران اسلامی می باشد که معارف و مطالب بسیاری را در قالب نظم و نثر به شیرین ترین زبان به جامعه ی بشری ارزانی کرده است.
مناسبت بعدی که حجت الاسلام والمسلمین زرینه به آن اشاره داشت 2 اردیبهشت ماه؛ روز تأسيس سپاه پاسداران انقلاب اسلامى در سال (1358 هـ.ش) به فرمان حضرت امام خمینی(ره) بود که در این زمینه ضمن تبریک این مناسبت مبارک به همه سپاهیان سبزپوش سرافراز، ایشان گفت:
پس از پايان جنگ تحميلى، براساس فرمان مقام معظم رهبرى مبنى بر ضرورت بازسازى كشور و به منظور هماهنگى و نظارت بر اين حجم وسيع از فعاليتهاى سازندگى، سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، قرارگاه سازندگى خاتم الانبياء(ص)، بازوى اصلى خود در عرصه فعاليتهاى سازندگى كشور را تشكيل داده و توان مهندسى سپاه در هشت سال دفاع مقدس را به اجراى طرحهاى عظيم عمرانى و صنعتى سوق داده است. امروز گستره ى وسيعى از فعاليتهاى سازندگى و محروميت زدايى از قبيل سدسازى، ساخت اتوبان و فرودگاه، بازسازى تأسيسات و اسكله هاى بنادر كشور، راه سازى، سازمان دريايى، پروژه هاى كشاورزى و دامدارى، طرحهاى آبرسانى و گازرسانى، احداث واحدهاى مسكونى، خودروسازى، توليد قطعات صنعتى، درختكارى و احيای جنگلها و بازسازى مناطق جنگزده را در بر مى گيرد.
حجت الاسلام والمسلمین زرینه در ادامه افزود: در دوم ارديبهشت سال ۵۸ كه امام خمينى(ره) فرمان تشكيل سپاه پاسداران انقلاب اسلامى را صادر فرمودند، هيچ كسى گمان نمى برد روزى فراخواهد رسيد كه اين تشكيلات علاوه بر پاسدارى از انقلاب و آرمانهاى آن، گام در راه سازندگى كشور بگذارد.
در طول سالهاى دفاع مقدس يگان هاى مهندسى با توجه به روحيه اعتقادى و مردمى با بكارگيرى امكانات محدود موجود و استفاده از ابتكار و خلاقيتها در امور مهندسى اقدام به احداث خاكريز، راه، پل، سنگر و ... مى نمودند. سه نمونه از آن ابتكارها كه در عملياتها تأثير تعيين كننده اى داشت، ايجاد جاده هور العظيم به طول دهها كيلومتر، احداث پل شناور خيبر به طول ۱۴ كيلومتر و احداث دو پل عظيم بر روى رودخانه اروند رود به طول ۹۰۰ متر بود.
پس از پايان دفاع مقدس به لحاظ ضرورتهاى بازسازى و تكنولوژى، شرايط ويژه اى جهت فعاليتهاى مهندسى در مجموعه سپاه ايجاد گرديد. در آن زمان خسارات وارد شده به كشور به حدى بود كه توان بخش دولتى و بخش خصوصى به تنهايى قادر به تعمير و بازسازى ۱۲۰۰ كيلومتر مرز جنگى در كشور نبودند.
در چنين شرايطى نياز به مديريت جهادى براى سرو سامان دادن به وضع كشور بيش از پيش حس مى شد. بر همين اساس هم در سال ۱۳۶۸ به دستور حضرت آيت الله خامنه اى رهبر معظم انقلاب و با حكم محسن رضايى فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، مشاركت مهندسى سپاه در بازسازى و سازندگى كشور، با استفاده از تجارب گذشته بخشى از امكانات و منابع انسانى در سازمان مستقلى تحت عنوان قرارگاه سازندگى خاتم الانبياء(ص) سازماندهى و وارد عرصه سازندگى كشور با هدف «آبرسانى، صدور نفت و گاز، پروژه هاى سدسازى، انتقال آب و نيرو و راه سازى» شد. اگر سپاه در طول جنگ به سنگرسازى، ساخت پلهاى تاكتيكى، خاكريز و ... مشغول بود، پس از جنگ مى بايد در حوزه هاى وسيع ترى از عمران -آن هم نه فقط در محدوده مناطق جنگى بلكه در كل كشور- بپردازد.
سپاه پاسداران با توجه به اصل ۱۴۸ قانون اساسى كه گفته نيروهاى مسلح در زمان صلح مى توانند در امور عمرانى و سازندگى به كار گرفته شوند، در طول زمان قرارگاه نوح، كربلا و كوثر را به عنوان زير مجموعه هاى قرارگاه سازندگى خاتم الانبياء براى فعاليتهاى خود تأسيس و براى هر يك ماموريت ويژه اى تعريف كرد.
دیگر مناسبت مورد اشاره 5 اردیبهشت ماه؛ شكست حمله نظامى آمريكا به ايران در طبس بر اثر توفان شن در سال (1359 هـ.ش) بود که خطیب جمعه این حادثه ی مهم را درس عبرتی برای همه ی مستکبران دانسته و آن را امداد غیبی خداوند متعال در مسیر مراقبت و محافظت از نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران ارزیابی کرد.
و در ادامه به هفته ی سلامت و سالروز اعلام انقلاب فرهنگى در سال (1359 هـ.ش) و روز ايمنى حمل و نقل و نیز انتخابات اخیر ترکیه که در واقع یک همه پرسی بود، اشاره شد.
آخرین مناسبت 5 اردیبهشت ماه برابر با 27 رجب؛ مبعث حضرت رسول اكرم(ص) (13 سال قبل از هجرت) بود که ضمن تبریک پیشاپیش این عید بزرگ، گفته شد: هدف اصلى بعثت انبياء، همان عبادت مخلصانه خداست كه سعادت جاودانه انسان، در آن است و همين عبادت مخلصانه است كه بشر را جانشين خدا مى كند و همه هستى را خاضع و فرمانبردار انسان مى سازد و دو هدف ميانى و مقدماتى براى بعثت انبياء، يكى اقامه ی عدل و ديگرى برپايى حكومت الهى است كه با تحقق اين دو هدف مقدماتى، عبادت مخلصانه حق(جل اسمه) كه هدف اصلى بعثت انبياست محقق مى شود.
نبی مکرم اسلام در اين راستا سه مرحله حركت را در مكه و مدينه شكل داد كه سومين آن تشكيل حكومت اسلامى بود. در روايات مى بينيم كه امام مهدى(عج) سيره و سنت پيامبر(ص) را احيا مى كنند يعنى امام عصر(عج) در وقت ظهور هر آنچه از قرآن و سنت نبوى فراموش شده و به حاشيه رفته است را زنده و عملى مى كنند بنابراين، از نظر نوع و اصول حكومت شبيه حكومت نبوى است؛ به عبارت بهتر همان طور كه مردم در جنگها شركت كرده و حكومت را حفظ مى كردند، در عصر ظهور اين مردم اند كه بايد به ميدان بيايند و طبق قانون كلى قرآن كه تصريح مى كند: «مردم بايد براى عدالت به پا خيزند»، در حكومت جهانى حضرت حجت(عج) اين مردم اند كه بايد قسط را اقامه كنند.
از اين رو و بنابر روايات، مردم در عصر ظهور نقش مهمى دارند و بايد امام عصر(عج) را يارى كنند، از اين رو، حكومت نبوى و مهدوى شبيه به يكديگرند اما از نظر احياى دين و نيز نقش مردم در پيشبرد و پيشرفت اين حكومت تفاوت دارند.
پایان بخش خطبه ها، دعا برای شادی ارواح طـیّـبه علماء، شهداء و امام شهیدان، دعا برای برطرف شدن موانع بر سر جوانان به ویژه اشتغال و ازدواج، دعا در امر تعجیل ظهور حضرت مهدی(عج) و سلامتی نائب بر حـقّـش امام خامنه ای(مدّ ظله العالی)، قبولی طاعات و عبادات نمازگزاران عزیز، پیروزی و سرافرازی مستضعفین جهان و نابودی مستکبرین و زورگویان عالم بود.
دفتر امام جمعه بوئین زهرا